I nokre dagar no har eg hatt stor glede av å lese Aftentid og morgengry av Ken Follett. Det er ein roman om tida i England for 1000 år sidan. Boka blir presentert slik av forlaget:

Aftentid og morgengry er en mesterlig fortelling om ambisjoner og rivalisering, død og fødsel, hat og kjærlighet. Året er 997 og England er under angrep fra alle kanter. Kongens grep om landet er svekket, de mektige utnytter de svakeste, og blodsutgytelser er dagligdagse. I denne kaotiske tiden følger vi tre personer: Edgar, Ragna og Wilf, gjennom deres vanskeligheter, håp og drømmer.
For tretti år siden møtte vi første gang Kingsbridges innbyggere i Stormenes tid. Med Aftentid og morgengry tar Ken Follett oss nå med på en unik reise tilbake til de dramatiske hendelsene før Stormenes tid.

Eg hugsar at eg las Stormenes tid for svørt lenge sidan. Her får vi forteljinga om det som hendte før den romanen tok til. Det er eit interessant forteljargrep, eg trur Edvard Hoem også brukar det i den boka han gjev ut i år, der han fortel historia om det som skjedde før det han fortalde i bøkene omfolka frå Romsdal som utvandra til Amerika.

Men eg må nok lese om at den boka som kom etter også etter kvart.

Tidlegare i år la eg ned ein god del arbeid i å få til ein artikkel om Internatmøtene i Valle på Setesdalswiki. Desse møtene starta i 1945 og var faste årlege arrangement på ettersommaren heilt til eg kom til Valle i 1991. Det året vart møtet flytta til Hovden Høyfjellshotell og sidan døydde dei ut.

Finn Emanuel Olsen var initiativtakar og han hadde med seg toppar frå Indremisjonsselskapet som talarar, ikkje minst var det mange bibelskulelærarar som gjesta bygda i desse åra.

Difor var det underleg å sjå bilete frå det første internatmøtet i Valle i 1945 som dukka opp på Facebook i dag. Det var publisert av Sigmund Lidi, og var jo henta frå eit album med gamle bilder. Etter det eg veit, var Alfred Hagnor hovudtalar den gongen, han var då landsungdomssekretær i Indremisjonselskapet. Du kan lese meir om møtene på Setesdalswiki.

Internatmøtene i Valle

Her er bildet frå det aller første Internatmøtet i Valle:

Kanskje finst det bilder frå andre møte også?

Kveldens replikk i Valle Radio kom frå fylkesordførar Arne Thomassen i samband med det han hadde sagt om kor UNESCO-kontoret skulle plasserast: Kona sa til meg før eg drog i kveld at du har lagt deg flat fire gonger denne veka, skal du no gjere det igjen?

Og det skulle han. Men han hadde hastverk, for han skulle dele ut fylkeskulturprisen, så han kunne bare vere med på Teams, med ordførarkjede rundt halsen. Resten av sendinga var det fylkeskultursjef Anne Tone Hageland som måtte forsikre om at stillinga skulle vere i Setesdal. Fristen for å søke var 24. november, og ho lova å undersøke om utlysinga kunne oppdaterast slik at ein fjerna byen frå tekstn.

I tur og orden stod dei fram og peika på at det ikkje i det heile tatt hadde vore tenkt å legge stillinga til byen. Den måtte vere der tradisjonen lever, den som skal ha ein så særmerkt stilling må leve i miljøet og ikkje bare svinge innom av og til.

Valle Radio hadde kalla inn til møtet og Ørnulf Hasla var programleiar. Det vart peika på at statusen innan UNESCO varte i fem år, så måtte den fornyast. Inspirasjonen til at det heile kom i gang, kom frå Latvia, trur eg det var. Dei hadde fått slik status for ein kulturtradisjon innan korsang.

No får vi sjå om det vert fleire stillingar. Fylket vart sterkt oppmoda om å Ta heile Agder i bruk av ordførar Steinar Kyrvestad, som siterte frå formuleringa i ein plan fylket har laga for 2020-2030. -Det var dumt å tråkke feil ved første test, men ein får lære av feila og gå vidare, sa han.

Og så kunne dei som var svoltne etter debaten få brus, pizza og ein prat når mikrofonane var slått av.

I kveldens sending i Valle Radio fekk vi mellom mykje anna høyre om eit kunstgalleri som er etablert på Hovet i Hylestad. Det er ein låve som er gjort om til eit stort og høglofta rom som høver for å stille ut både store maleri, små akvarellar og endåtil skulpturar.

Den første utstillaren er Michael Rieu, og han vil vere til stades når utstillinga opnar laurdag. Til sommaren vil han stille ut også utanfor låven, då blir det ein skulpturpark, og skulpturane han lagar er i granitt frå mange stader i verda.

Andre delen av den aktuell timen var ein prat med redaktør Ørnulf Hasla om ekstrasendinga som skal vere i morgon, der har radioen slått på stortromma og invitert folk frå alle kantar til å snakke om UNESCO-kontoret som skal etablerast. Den sendinga vert frå Sølvgarden klokka 19. Her er invitasjonen:

Vi vil ha debatt om siste utvikling av Unesco saka.
Desse vil vere med:

Fylkesordførar Arne Thomassen, opposisjonsleiar i AP Gro Bråthen, Fylkesvaraordførar Bjørn Ropstad, Fylkeskultursjef Anne Tone Hageland, Hallvard T. Bjørgum, Gunnar Stubseid, Gunnar D. Ose, Olav Hovet.
Fylkespolitikarar Margit Dale og Torunn Ch. Nyberg.
Ordførarane i Bygland, Valle og Bykle,
Sigbjørn Fossdal, Steinar Kyrvestad og Jon Rolf Næss.
Valle radio serverer gratis pizza, brus og kaffi.
Oppmodar publikum til å møte fram, det er plass til 50 i
høve til Corona reglar.
Vel møtt til ein interessant debatt kveld.

Biletet syner Jørund Georg Jore som gjer klart til sendinga i morgon. Torfinn Rysstad på Sølvgarden fylgjer med. Foto: Britta Lise Homme.

Søster mi har oppvaskmaskin på kjøkkenet, men vaskar opp for hand. Vår oppvaskmaskin går ein gong til dagen no som vi er tre i huset, kan hende gjekk han bare annankvar dag den tida vi var to.

I Valle er det tid for oppvask i UNESCO-saka, og den skjer torsdag 19. november 2020 på Sølvgarden. Spørsmålet om stilinga skal lokaliserast til Setesdal vart brennheitt etter at utlysingsteksten hadde Setesdal/ Kristiansand som arbeidsstad. Det er Agder fylke som finansierer ein treårig prosjektstilling, og dei har truleg ikkje tenkt særleg langt då Kristiansand i det heile tatt var med.

Truleg hardde det vore mindre kontroversielt å ha stillinga i Oslo, der er jo makta sine korridorar og det er eit folkemusikkmiljø der også. Men stillinga skal ikkje bare gå i makta sine korridorar. Den som får stillinga skal framelske sang, spel og dans i Setesdalstradisjonen. Då må det skje der denne tradisjonen lever, noko som etter mi meining til nød kan strekke seg mellom Bygland og Bjåen.

I kveld ville Siri at eg skulle lese kåseriet mitt frå søndag som kåseri i Valle Radio ved starten av dagen. Då eg var ferdig, hadde ho fått meldinga om oppvasken, som eg kallar det.  I kåseriet peika eg på kor mange som hadde sagt si meining om plasseringa. Dei fleste av desse, og mange fleire hadde lesarinnlegg i Setesdølen og/ eller Fædrelandsvennen i dag.

Oppvaskmøtet vert sendt på Valle radio torsdag frå klokka 19. Det er plass til 50 publikum på Sølvgarden, dei får endåtil mat spandert av radioen medan dei fylgjer med på oppvasken og slepp oppvasken etter pizzaen dei får servert. Møt opp!

I dag hadde eg ein hyggeleg prat med Olav Mosdøl frå Kviteseid. Han har pensjonert lærar og arbeidde på Kvitsund gymnas då Sigmund Haugland, Torstein Bjørgum og Eivind Austad Hovet gjekk der.

Gjennom åra har eg hatt litt kontakt med han i samband med Valle Radio, for i tillegg til å vere pensjonert lærar er han også lyrikar og har gitt ut mange diktsamlingar. Eg likar godt når folk tek kontakt og vil vere med i Valle Radio, og vi avtalte at han skulle vere med onsdag 2. desember klokka 20 og fortelje om boka og plata og samarbeidet han har med visesongaren og musikaren Hege Bålsrød.

Første diktet på plata Havet av dagar får du her:

Det er ikkje ofte at Setesdal og Valle får ei heilside i Fædrelandsvennen, men i går hadde avisa fanga opp protestane mot at det i annonsen om prosjektleiar for UNESCO var tale om lokalisering til Kristiansand: Protest mot kontor i Kristiansand.

I artikkelen siterer avisa fylkeskultursjef Anne Tone Hageland som sa til Setesdølen at stillinga skulle vere i Kristiansand. Dei har snakka med henne og no seier ho at det er blitt misforstått og kome ut av proporsjonar: Meningen er at prosjektlederen skal ha en pult på fylkeshuset og være mest mulig i Setesdal.

Opposisjonsleiar Gro Bråten  seier til avisa at føresetnaden er at stillinga skal vere i Setesdal. Birkenes-ordførar Gyro Heia er og intervjua og seier det same. Regionrådet har endåtil sendt brev til fylkesrådmann Tine Sundtoft om saka. Margit Dale, som både er fylkespolitikar og lokalpolitikar i Valle, er sjølvsagt for at stillinga skal vere i Setesdal, men fylkesordførar Arne Thomassen surrar denne gongen og meiner vedkomande skal arbeide saman med eit kompetansemiljø i Flekkefjord og Risør og ser for seg at det kan bli einsamt å sitje i Valle utan eit miljø rundt seg.

Så heilsida hadde innslag frå mange kantar, men det var vel bare Thomassen som ikkje var klokkeklar på at stillinga måtte plasserast i Setesdal. Nå blir det politisk sak av det i fylkesutvalet, ser det ut til.

I dag var siste frist for å få 30 redigeringar på Wikipedia dei siste to månadene, for i morgon er det startdato på val for nye administratorar. Eg er administrator, men er ikkje på val denne gongen, men eg vil jo gjerne kunne stemme.

Så dermed vart det ein innspurt for å klare å oppfylle kravet. Det gjorde eg med nokre redigeringar på artikkelen om Haugenloftet i Åraksbø etter at eg hadde flytta artikkelen frå den gamle tittelen.

Men det var ikkje nok, og i Vårt Land oppdaga eg at det var ein artikkel om ei bok av Joel Halldorf, ein svensk forfattar med bakgrunn i pinserørsla. Svensk wikipedia hadde ein artikkel om han. Den importerte eg til norsk, og så måtte eg omsette den.

Å omsette frå dansk til bokmål er lett, det er ikkje fullt så enkelt frå svensk. Men eg trur eg fekk til det meste, sjølv om det no er blitt så mange slags malar som skal inn i artiklane i tillegg til teksten, at det nok må andre til for å gjere den ferdig.

Artikkelen i Vårt Land var ei bokmelding av ei bok om pinserørsla sin grunnleggar Lewi Pethrus, Den var på engelsk, så eg kjem neppe til å kjøpe den eller bestille den på biblioteket. Men Joel Halldorf har skrive mange bøker og fortener ein plass på Wikipedia på norsk. No har han fått det. Og kjenner eg dei som skriv på Wikipedia rett, kjem noko nokon til å gjere den ferdig og fikse på dei malane som no ikkje fungerer.

Ta ein telefon til ein person i denne koronatida og fortel at du set pris på han eller henne. Det kom på klingande Moisund-dialekt frå statsråd Kjell Ingolf Ropstad i Regjeringa sin pressekonferanse i dag.

I våre dagar er det lett å ta ein telefon. Då eg var ung, var det ikkje telefon i kvar heim eingong, no er det telefon i alle lommar eller vesker. Difor burde det vere lett å ta ein telefon og seie at du set pris på nokon eller noko som ein har gjort. Likevel gjer vi det alt for sjeldan.

Du er du, og du duger, song Tore Thomassen tidleg på 1990-talet. Vi treng å minne kvarandre om det både tidt og ofte, ikkje minst når det mørke novembermørket rår og sender deprimerande tankar til alle pessimistar og ein god del optimistar også.

Livet er ikkje alltid ein dans på roser, sjølv om vi prøver å unngå å syne at bak fasaden er det kanskje både økonomiske sørger og anna som kan få oss til å ligge vakne om natta.

Men ein telefon med eit godt ord, det kostar ikkje mykje og alle kan trenge det av og til.