Overskriftene i gårsdagens Setesdølen kom på plass på Setesdalswiki i kveld og då oppdaga eg noko som sjelden skjer: Nesten alle lenkene var blå. Eg måtte lage eit par små nye artiklar, men så var alt blått.

Her kan du sjå sjølv:

Framsida

• –Valle menighetshus-sal i Valle var ulovleg
• Fylkesordførar Gro Bråten: -Ny Ose bru bør framskundast
• Svensk ulv i Hægebostad

Side 2 og 3

• Vellukka skulesatsing (leiar)
• Sherpaer frå Nepal legg tursti på Hovden
• Sundag i Setesdal, Joh. 8,31-36
• Per Emanuelsen: Livets glede og håpets kraft
• Sigurd Haugsgjerd: Svensk ulv i Hægebostad
• Konfirmantar i Grindheim kyrkje 25. august 2019
• Dødsannonse for Elmir Zekic-Ziko
• Ole Birger Lien: Kulturminnefondet ute etter prosjekt i Setesdal: Fleire kan få støtte
• Sigrid Åsen Haugsgjerd: Når var sist du sjala deg?
• Gudsteneste og museumsdag på Fjermedal

Side 4, 5 og 6

• Sigurd Haugsgjerd: Arbeidarpartiet med valkampraid frå Hovden til Hornnes denne veka: -Vil måle dalen raud
• Sigurd Haugsgjerd: Rett Kurs arrangerer for sjette året: Songhelg i Årdalshallen
• Jon K. Rysstad: Treng sunt bondevit i storviltforvaltninga

Side 7, 10 og 11 Annonser

Side 8 og 9

• Jon Rolf Næss: Med Bykle inn i framtida
• Hallvard T. Bjørgum: På gudsteneste i Tveitetunet sist sundag: Prosten gav kyrkjeleg orsakingn for den bannlyste fela
• Magne Aasbrenn: Stem på parti som støttar språkleg mangfald på Agder
• Annette Larsson: Leksefri skule
• Gratulerer
• Alf Georg Kjetså: Sp-veteran med gode råd før valet
• Ole Birger Lien: Kim Rysstad på NRK laurdag: Med Kiss i Stjernekamp
• Ole Birger Lien: Utlånsoppsving i Sæbyggjen

Side 12

• Ole Birger Lien: Tarald Rike i brev til Valle kommune og Valle og Hylestad sokneråd: Menighetshus-salet var ulovleg
• Me må få rydda opp i denne saka (Steinar Kyrvestad)
• Ole Birger Lien: I den trolske skogen

I dag måtte vi en tur til Kristiansand. Selv om det var kraftig regn og vind, kunne man ikke unngå å legge merke til jobben som gjøres for å bygge ny E39 i Søgne. Flere borerigger var i sving for å forberede sprenging av fjell. Gult regntøy lyste opp flere steder i arbeidsområdene.

Noen steder var farten redusert til 50 km/t og det var tydelig at det hadde vært mange kontroller i området, for bilene holdt fartsgrensen nokså omgående etter at man hadde passert et gult skilt med nedsatt fartsgrense.

På hjemveien kom vi mellom to lastebiler i Lonelia, men begge svingte av og kjørte inn til anleggsområdet. Der er det gjort svært omfattende arbeid, hele den vakre grønne dalen er nå grå med store skjæringer i fjellet.

Sannelig var det også en kontroll i dag. En RJ-bil var tatt til side og en politibetjent sto der i regnet og snakket med sjåføren. Jeg leste at det var utstedt over 20 forenklede forelegg tidligere i uken og en hadde mistet lappen etter å ha kjørt 74 i 50-sonen. Så det er bare å ta livet med ro til 2022, da skal veien være ferdig og man kan komme fra Mandal til Kristiansand på 20 minutter på fire felts vei, tilpasset hastighet på 100 eller 110.

Å feire bursdag tre dagar til ende, det er jo litt overdådig når ein rundar 72. Rett nok er det eit spesielt tal, 6 x 12, til saman er eg og Reidun 144, men likevel.

I dag var søster Solvor og mannen Gaute saman med søskenbarn Brit, alle frå Varhaug, på besøk. Dei fekk jegergryte med rådyr til middag og etter ein god prat og ein tur ut, vart det kaffi og kake. Så når det gjeld kake har det vore tre sjeldne dagar.

Men mest sjelden var nok gårsdagen, for då hadde eg kjøpt med meg heim sushi då eg var i Sørlandsparken. Det hadde vi aldri smaka før, korkje eg eller Reidun.

Eg var nok litt spent på kva ho kom til å seie og om ho kom til å like det, ja eg var spent på det sjlv også. Men i god tru hadde eg kjøpt eit stort brett, det skulle vere nok til to, meinte ho som selde det. Då eg fortalde Rønnaug om det, meinte ho at så mange bitar ville vere nok til to dagar.

Men det var det ikkje, for vi la i oss alt saman. Ris og fisk i ulike variantar, laks, kveite og tunfiskk. Det kunne knapt bli betre etter mi meining.

Men no er vel bursdagsfeiringa over for denne gong og ein kan finne tilbake til ein litt meir normal kvardag. Men det har vore tre fine dagar som eg er svært takksam for at eg fekk oppleve.

Etter at jeg i dag hadde vært i Sørlandsparken for å ha service på bilen, rotet jeg meg inn i NMS Gjebruksbutikk i Sørlandstunet. Innenfor døra var det møbler og pyntegjenstander i et stort lokale, så jeg lurte på om de ikke hadde gamle bøker i denne butikken.

Men så fikk jeg øye på noen hyller og rotet meg bort for å se om det var noe jeg kunne ta med meg. Det stod en plakat med 50% på alle varer utenfor døra, så jeg var visst kommet på rett sted til rett tid.

Og litt av hvert fant jeg jo også. Blant annet en tykk bok om Agder, men også et tynt lite skodespel i 5 vendingar av Jon Norstog om Kong David fra 1921. Jeg lurte på hvem Jon Norstog var, og slo ham opp på Wikipedia. Der skriver de dette:

Jon Norstog (født 15. eller 30. oktober 1877 i Høydalsmo, Telemark, død 23. november 1942 i Nord-Dakota) var en norsk-amerikansk forfatter. Han gikk på lærerseminaret på Notodden i 1890-årene og utvandret til USA i 1902.^[1][2] I USA hadde han vansker med å finne en forelegger, og kjøpte selv et lite trykkeri som han satte opp hjemme på gården i Nord-Dakota. Norstog forsøkte også å få i gang en norsk-amerikansk versjon av Dølen av Aasmund Olavsson Vinje.

Bestemoren hans på morsiden var kusine av Aasmund O. Vinje. Fra den vesle skrivestua si holdt han brevkontakt med gamlelæreren sin fra lærerskolen på Notodden, Peter Hognestad, som senere ble biskop i Bergen.^[3]

Landsmål og kristendom sto sentralt hos Norstog.^[4] Han ga ut 25 bøker, fire av disse i Norge. Forfatterskapet omfattet romaner, dikt, drama og fortellinger, og var til dels inspirert av Ole Rølvågs forfatterskap.^[5]

Ifølge leserinnlegg i Dag og Tid var han født på Haukelisæter og vokste opp på Mo (Nå kalt Byrte).^[6]

Så nå har jeg nok å lese for en stund framover, men jeg holder på med Edvard Hoems bok Jordmor på jorda. Den begynte jeg på mens jeg ventet på at servicen på bilen skulle bli ferdig, og jeg tror ikke jeg klarer å stoppe før jeg er ferdig med den. Da er jeg tilbake på 1800-tallet til folk som strever for å holde seg i live i Romsdal.

Sist veke hadde Setesdølen eit intervju med Georg Sørmo. Han står øverst på SP-lista i Valle 2019 og er dermed partiet sin ordførarkandidat.

Eg hadde ikkje artikkel om Georg Sørmo på Setesdalswiki, men intervjuet gav litt informasjon om han, så eg laga ein liten artikkel. Men det var fleire andre på den lista som ikkje hadde artikkel på Setesdalswiki, så i løpet av dagen rota eg rundt litt på Internett og fann så pass at eg kunne lage artiklar om alle.

-Trur du eg klarar å lage artiklar om alle kandidatane til kommunevalet? spurde eg Helge i dag.

-Bare Valle, eller heile Setesdal?

-Heile Setesdal.

-Det blir nok vanskeleg, det er jo ganske mange lister og fire kommunar.

Men det er viktig å setje litt ambisiøse mål, så eg trur eg vil prøve. På den lista som no er blå, er det 12 namn. Seks var blå før eg starta, så det var bare seks nye artiklar som skulle til for at alle hadde fått sin artikkel. AP-lista er verre, der er trengst det åtte artiklar. Og når det gjeld Evje og Hornnes, er det enda fleire namn på listene og langt fleire røde namn.

Det er jo eit problem at det ofte er lite leksikonstoff å finne om dei ulike folka. Men eg får prøve å lage artiklar ut av det stoffet eg finn, og så kan ein jo plusse på meir om dei skulle bli valde til verv som gjer at det vert avisartiklar om dei. Vi får sjå etter kvart.

Tusen takk for alle helsingar i høve bursdagen min i dag. Facebook har gitt fødselsdagar ein ny dimensjon, for den nettstaden formidlar helsingar frå venner og kjente i sør og nord, innanlands og utanlands.

I tillegg hadde tre av søskena mine med ektefeller bebuda at dei ville kome på besøk om dei fekk invitasjon, og då fekk dei jo den prompte, dei kom til middag med rådyrsteik, skote av naboen for ei veke sidan.

Og så var det eit kakebord som kunne overvelde ein kakemons: Ole Bulls ostekake, suksessterte, nøttekake med mokkakrem og Gunbjørgs marsipankake. Fire runde kaker på åtte personar, då vart det jo ein dag som kunne glede mange.

Gjennom dagen har eg prøvd å trykke liker på alle helsingane eg fekk. Om eg har rukke over alle, veit eg ikkje, men det er klart at ein får ein boost av å tenke på alle dykk som skriv ei linje og akkurat då sender gode tankar og ønsker mot eit gult hus på Eskeland utanfor Mandal og ein noko gammal gubbe som bur der.

Rundt kakebordet gjekk praten. Søstrene mine er svært så taleføre, særleg når det gjeld strikking. Då dei vaks opp, var det ikkje lov å strikke på søndagar heime, så dei føler at dei har mykje å ta att. Eg er ikkje sikker på om det var så mykje strikking når alt kom til alt, men å sjå kva dei andre lagar og å diskutere mønster og produkt, det gjev også stor glede. Då falt nok vi mannfolka noko ut av samtalen, men det er jo koseleg å bare sitje og høyre på damene og sjølv ta ein liten slurk kaffe av og til.

Så er ein ikkje minst takksam for livet, at både eg og Reidun har fått ha helse slik at vi kunne ha ei slik samling. Vi er velsigna.

I dag gikk Arctic Race of Norway i Vesterålen. Når man kan se kjente steder på TV, blir det til at man følger med. Jeg tror jeg hadde kjørt det meste av strekningene som ble vist, selvsagt med unntak av monsterbakken opp til Storheia. VI bodde jo tross alt der i 15 år, Reidun til og med et år lenger enn jeg gjorde, for hun og de andre i familien ble et år lenger på grunn av at Rønnaug skulle fullføre videregående skole på Stokmarknes.

Men det er jo noe eget med å se landskapet fra lufta. Vi så jo mye av det fra lufta gjennom vinduer i Widerøes grønne fly, men helikopterflygerne og fotografene fra ASO, som gjennomfører produksjonen av sykkelittet, gjør en strålende jobb.

I dag var målgang på Storheia. Vi bodde like under Storheia, men jeg er ikke noen tindebestiger, så jeg var aldri på toppen. Jeg kom meg på Hadselåsen mange ganger, en gang gikk jeg meg til og med fast i ei myr der.

Men det ser ut til at det er nok av tindebestigere i området, for man kunne tro det var folk på de fleste topper som så en mulighet til å komme på TV der de vinket til helikopteret. Utsikten fra over Lamlitindan og ned på Taen, badeplassen på yttersida av Hadseløya, var jo betagende, som det meste av bildene vi fikk se. Sykkelrittet har vært velsignet med godt vær, så folkelivet var aktivt rundt løypa med mange mennesker ute for å se syklistene.

Jeg tror nok at de var litt skuffet over hvor kort glimtet av syklistene er, nesten bare et svusj, så er de forbi. Når man så har jobbet i 14 dager med et kunstverk relatert til sykling, så er det likevel flott at TV-teamet stopper og prater litt med folk, slik at de får litt respons på sine anstrengelser.

Selv mintes jeg mange fisketurer i sundet mellom Langøya og Hadseløya. Noen ganger kom man opp i hele stimer av småsei, andre ganger ble det bare en liten kokning. Men fjorden og øyene ga naturopplevelser som man ikke glemmer, særlig ikke med påminnelser som jeg fikk fra dagens sykkelritt.

Som kommentatorene sa det, man snakker mye om Lofoten, men Vesterålen er også verd et besøk.

Det er alltid moro å få respons på det ein skriv på bloggen. Gårsdagens bloggpost enda opp med seks kommentarar. Ein av dei var frå min gode kollega i Valle Vaksenopplæring, Øystein. Han skulle gjerne hatt eit eksemplar av boka eg skreiv om, Norges Bebyggelse Aust-Agder vestre del.

Det kan eg jo godt skjøne, for då ville han funne huset han bur i der oppe i Berg. Når eg ser på biletet av huset, ser det plent ut som i dag, med epletre i hagen framom.

Øystein har den finaste utsikta ein kan ha, tenkjer eg ofte her eg bur i ein sving midt i skogen i Mandal. Å stå i tunet i Berg og sjå ut over Hylestad, det er rein nyting.

I dag var det ein filosofisk debatt i P2 der programleiaren lurte på om det ligg i genene våre at naturen er vakker. Filosofiprofessoren meinte at det nok var det, for nesten same kva ein ser av urørt natur, så seier ein at det er vakkert.

Eg fkk desverre ikkje med meg så mykje meir av samtalen i Ekko eller kva programmet nå heiter, for eg skulle til frisøren. Då eg kom ut derifrå, var eitt års hårmanke borte, så no er eg klar for å ta imot søsken som vil ha ein sørlandstur til helga. Det blir stor glede å sjåast att. Det blir kortreist mat på menyen, for rådyret vi skal ete har beita i hagen vår og nytt godt av nedfallsfrukt frå epletrea. Vi burde vel hatt tilslørte bondepiker til dessert den dagen, slik at gjestene kunne smake på epla som rådyra likar så godt, men vi får no sjå kva som kjem på bordet når tida er inne.

I natt låg eg og tenkte, det gjer eg ofte før eg sovnar. I sommar fekk eg Norges Bebyggelse Aust Agder Vestre del. Der er alle husa som var i Hylestad kommune i 1954. Det er om lag 160 hus.

For kvar eigedom står det kven som eig han og om det er landbrukseigedom, står det storleik på besetning. Om eg sette opp ein tabell, ville eg finne ut kor mange kyr og sauer dete var i Hylestad då boka vart laga.

Så kunne eg gjere det same i Valle og lage ei samanlikning. Den kunne gje grunnlag for ein artikkel i til dømes Setesdal og Setesdølar eller andre tidsskrift eller blad.

Men det blir neppe gjort. For det fyrste måtte det vere meir av ein forskar i meg enn det er. For det andre er det neppe nokon som er interessert i ei slik oppstilling.

I det heile kunne ein finne ut mykje om ein gjorde slike studiar på tvers av eit materiale. Men så var det å gjere det. I dag har vi rekneark som kunne nyttast til eit slikt prosjekt. Ein kunne setje opp gardsnummer og bruksnummer nedover og folk og dyr bortover og får mykje interessant å samanlikne. Då ville ein nok få eit bilete av den store utviklinga som har vore på dei 60-70 åra som har gått sidan boka vart laga.

Men det blir neppe gjort.

Vi har som mange andre her i Mandal, rådyr som likar å finne mat i hagen. Dermed er det ikkje lett å ha ein fin hage, ein må finne planter som rådyra ikkje har på menyen.

Her ein dag var det eit rådyr på ved låven vår, like utanfor hagen.

-Ta eit bilde, sa eg til Reidun, ho såg på det frå vinduet i terrassedøra.

-Det går i eitt med resten av landskapet, så det blir lite synleg, meinte ho. Dermed vart det ikkje noko bilde.

I formiddag ringte det på døra. Vi venta ein elektrikar som skulle sjå på korleis vi kunne få fast straum i garasjen, der vi har fått ny garasjedør som går på straum. Foreløpig blir straumen henta frå ein provisorisk ledning, men vi vil jo ha det permanent, gjerne med eit par lyspunkt også.

Men det var ikkje elektrikaren, det var naboen. Han kom med eit halvt rådyr han hadde skote og meinte at vi burde ha halvparten, for dyret hadde nok beita mest hos oss.

Med det vart det rådyrmiddag på oss i dag. I tillegg vart det mykje godt kjøt i fryseboksen.

Gode naboar er gull verd.